ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ μια μικρή ΙΣΤΟΡΙΑ (η Αβεβαιότητα )

26/1/2011

Η Αβεβαιότητα

Ο Σωκράτης, όχι ο φίλος μας, αλλά ο αρχαίος έλλην  φιλόσοφος, για το μόνο πράγμα που γνώριζε  και μιλούσε με βεβαιότητα ήταν όπως έλεγε και δίδασκε  ότι δεν  γνώριζε τίποτα (το μόνο που ξέρω είναι ότι δεν ξέρω τίποτα). Αυτός ο σοφός Άνθρωπος  είχε γνωρίσει και κατανοήσει την λειτουργία του κόσμου αλλά και την ανθρώπινη συμπεριφορά  τόσο καλά ώστε θεωρεί ότι οι γνώσεις παραμένουν πάντα περιορισμένες και η αβεβαιότητα τείνει να κυριαχεί. Η Σωκρατική αυτή διαπίστωση για τις περιορισμένες δυνατότητες της γνώσης απαντιέται σε όλες τις επιστήμες όσο και αν αυτές είναι προχωρημένες και βέβαια στην καθημερινή μας ζωή.  

Έχω την εντύπωση, και για τον λόγον αυτόν θυμήθηκα τον Σωκράτη, πως στην χώρα μας, πάσχουμε από γνώσεις, ποσοτικά και ποιοτικά, ιδιαίτερα σε θέματα που αφορούν στην οικονομία, χώρος που απασχολεί το ενδιαφέρον όλων των ανθρώπων, χαρακτηριστικά δε εκείνων που δεικνύουν ροπή και έφεση προς χρηματιστηριακές επενδύσεις. Οι συναλλαγές και η επενδυτική αξιοποίηση των χρημάτων, κατά την γνώμη μου, είναι πολύ σοβαρή και πάρα πολύ δύσκολη υπόθεση ώστε στο τέλος οι σχετικές πράξεις να είναι επωφελείς για τους συναλλασσόμενους και γενικά τους επενδύοντας. Η δυσκολία προφανώς βρίσκεται στην αδυναμία της σωστής πρόβλεψης. Παρά την εξέλιξη της χρηματοοικονομικής και την επαφή της με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, με την τεχνητή νοημοσύνη , τα μαθηματικά, τη λογική και γενικά τη φιλοσοφία δεν επιτυγχάνει προβλέψεις με βεβαιότητα. Το τυχαίο αποτελεί σημαντικό παράγοντα του τελικού αποτελέσματος. Ωστόσο,  η αβεβαιότητα αποτελεί ταυτόχρονα και την αιτία, την προϋπόθεση των συναλλαγών. Ο οικονομολόγος Robert Lucas υποστήριξε, μέσω μαθηματικής διατύπωσης, βάσει της οποίας κέρδισε το βραβείο Νόμπελ, ότι αν οι  άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τον ορθολογισμό, αυτό θα τους έκανε να υπολογίζουν προβλέψιμα μοτίβα από το παρελθόν και να προσαρμόζονται για την πρόβλεψη του μέλλοντος αχρηστεύοντας κάθε δυνατότητα συναλλαγής. Με άλλα λόγια αν ανιχνευθεί ότι οι μετοχές ανεβαίνουν την Πέμπτη το πλεονέκτημα αυτό θα εξουδετερωθεί από αυτούς που θα σπεύσουν να αγοράσουν την Τετάρτη. Δηλαδή παρεμφερής διατύπωση προς την διαπίστωση ότι οι αντίθετες αντιλήψεις ή εκτιμήσεις για την εξέλιξη της αγοράς οδηγούν στην πραγματοποίηση των συναλλαγών.
Ο Φον Κλάουζεβιτς, ο θεωρητικός του πολέμου το έθεσε όπως έπρεπε "Η Τύχη και η Αβεβαιότητα είναι δύο από τα κοινότερα και σημαντικότερα στοιχεία στον πόλεμο".  Οικονομία, στην πράξη, σημαίνει  πόλεμο διαρκή χωρίς τέλος και η Τύχη και η Αβεβαιότητα την διέπουν.

Να συμπεράνουμε, λοιπόν, ότι η αβεβαιότητα είναι μέρος της ζωής μας και ορίζει το τυχαίο αλλά και η γνώση οδηγεί στην ενδυνάμωση, οργάνωση και μεθοδικότητα για απτά αποτελέσματα, για έργα χρήσιμα, όταν ο παράγων τύχη απρόσμενα δεν τα ανατρέπει;

Συν Αθηνά (Τύχη) και χείρα κίνει (Έργο).