10/2/2011
Χαμηλά Επιτόκια, Υψηλή Ανεργία;
Από την οικονομική θεωρία γνωρίζουμε ότι για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών πρέπει να χρησιμοποιηθούν παραγωγικά μέσα (πόροι), τα οποία είναι γνωστά ως παραγωγικοί συντελεστές.
Καλό είναι να τους θυμηθούμε εν τάχει:
Α) οι Φυσικοί Πόροι (έδαφος, υπέδαφος, νερό και τα δάση),
Β) η Εργασία (το σύνολο των πνευματικών και μυϊκών προσπαθειών του ανθρώπου που συμβάλουν στην παραγωγή) και
Γ) το Κεφάλαιο (το μέρος της παραγωγής όπως μηχανήματα, κτίρια, μεταφορικά μέσα και εργαλεία, που προορίζονται να χρησιμοποιήσουν πιο αποτελεσματικά τους δύο προαναφερμένους συντελεστές παραγωγής.
Γνωστό είναι επίσης για την συμβολή τους στην παραγωγική διαδικασία λαμβάνουν την αμοιβή τους που είναι η προστιθέμενη αξία όπως υπολογίζεται κάθε φορά στις κρατούσες συνθήκες. Προϋπόθεση οικονομικής ισορροπίας, όπως πάλι από την θεωρία μαθαίνουμε, είναι η αποταμίευση να εξισώνεται με τις επενδύσεις ή διαφορετικά αύξηση της αποταμίευσης αποτελεί προϋπόθεση για αύξηση των επενδύσεων.
Οι επενδύσεις είναι καθοριστικής σημασίας για μια οικονομία όχι μόνο για την μεγέθυνση της αλλά και για την ισορροπία ή αστάθεια που της προκαλούν.
Όταν λέμε επενδύσεις εννοούμε το Κεφάλαιο, το οποίο ως προαναφέρθηκε
περιλαμβάνει, σύμφωνα και με τις διεθνείς στατιστικές τις κατοικίες, τον μηχανικό εξοπλισμό, κτίρια και αποθέματα.
Η αποταμίευση συνδέεται με την επένδυση μέσω του επιτοκίου. Αύξηση του επιτοκίου αυξάνει την τάση για αποταμίευση και αντίστροφα μειώνει τη ζήτηση για επενδύσεις, παραμενόντων όλων των άλλων παραγόντων σταθερών. Συνεπώς θα υπάρχει πάντα ένα επιτόκιο που θα εξισώνει το ύψος της αποταμίευσης με την επένδυση. Το ερώτημα που προβάλλει, τώρα, είναι κατά πόσο υπό τις σημερινές συνθήκες παρεμβάσεων των κεντρικών τραπεζών στην αγορά χρήματος, στην Ευρώπη και Αμερική για παράδειγμα, το επιτόκιο είναι κατάλληλο να επιτελέσει τον σκοπό του, δηλαδή να κινητοποιήσει μεγάλα αποταμιευτικά ποσά τα οποία θα διοχετευτούν σε παραγωγικές επενδύσεις. Η άνοδος των επενδύσεων είναι επιθυμητή διότι συνοδεύεται και από σημαντική αύξηση της παραγωγής και απασχόλησης με ταυτόχρονη μείωση της ανεργίας. Σήμερα, όμως, υπάρχει προβληματισμός κατά πόσο η παρατεταμένη διατήρηση των επιτοκίων σε τόσο χαμηλά επίπεδα συμβάλει στην άνοδο της οικονομικής δραστηριότητας. Τα αποτελέσματα π.χ. από την Αμερική δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Το ίδιο συμβαίνει και στις περισσότερες χώρες μέλη της Ε.Ε. Η διατήρηση επί μακρόν σε χαμηλό ύψος των επιτοκίων έχει αποθαρρύνει την αποταμίευση , η οποία μειώνεται συνεχώς, και από πλευράς ζήτησης επενδύσεων έχει ενθαρρυνθεί η ζήτηση χρήματος για κερδοσκοπικούς σκοπούς και όχι για παραγωγικούς. Αποτέλεσμα είναι, σε τελική ανάλυση, τα χαμηλά επιτόκια να μην συμβάλουν στην πραγματοποίηση πραγματικών επενδύσεων, που με τη σειρά τους να μην προσθέτουν θέσεις εργασίας.
Αν δούμε, στην περίπτωση της Ελλάδος, πως διαμορφώνεται η σχέση ύψους επιτοκίων με την εξέλιξη της ανεργίας στα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα από το 2008 όταν εκδηλώθηκε η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση, θα παρατηρήσουμε ότι τα χαμηλά επιτόκια συνδέονται με αυξημένο ποσοστό ανεργίας. Η εικόνα αυτή προφανώς δεν αποτελεί ίδιον της οικονομίας μας αλλά είναι επηρεασμένη από ότι παρατηρείται στη Ευρώπη και Αμερική. Βέβαια τα δικά μας χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα εντείνουν την κατάσταση. Για παράδειγμα τα κλειστά επαγγέλματα και οι αναποτελεσματικές μορφές οργάνωσης της αγοράς προϊόντων και εργασίας συντείνουν το κόστος να διατηρείται σε υψηλά επίπεδα παρά το γεγονός ότι υπάρχει ανθρώπινο δυναμικό που δεν αξιοποιείται.
Όσο καθυστερούμε να δούμε τι αποτελεί αιτία, στην χώρα μας και κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες, τόσο ο Έλλην πολίτης αλλά και ο Ευρωπαίος και ο Αμερικάνος, για διαφορετικούς ή ίδιους λόγους θα είναι αντιμέτωποι με μια οικονομική πραγματικότητα που ίσως διαρκέσει πολλά χρόνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου